Page 37 - مجله بازار چرم و کفش - شماره 226
P. 37
فناوری
م یباشــند .انتهای الیاف این لایه با هم ترکیب شده و تشکیل سطح چرم یا لایه در مراحل چرمسازی پوست در محی طهای آبی با pHهای متفاوت از 1الی
رخ را م یدهند .چنین حالتی در طرف لش پوست خام هم اتفاق م یافتد ،این لایه 13قرار م یگیرد .اما در نهایت در پایان کار دباغی pHچرم نزدیک به pHپوست
را لایه « پایانی» م ینامند .تمام الیاف رشت های « درم » مستقیم و غیرمستقیم از خام نگه داشته م یشود .واضح است که چرمساز م یخواهد بدون تغییر در کیفیت
طرفین انتهای خود با الیاف لای ههای رخ و لایه «پایانی» ترکیب شده و به صورت
ساندویچی بین دو لایه فوق قرار م یگیرند .این دو لایه یعنی لایه فشرده رخ و لایه خواص فیزیکی پوست آن را از طریق دباغی از فسادپذیری نجات دهد.
« پایانی» در واقع الیاف موجود در «درم» را بطور مرتب و منظم ،نظم م یدهند و اگر تغییری در هر یک از عملیات اتفاق افتد در عملیات بعدی بایســتی این
بواسطه این عمل این الیاف م یتوانند بر علیه استر سها و فشارهای وارده بر خود تغییر جبران شــود و به جای خود بر گردانده شــود .اگر یک نفر چرمساز بتواند
بعد از دباغی و جلوگیری از فســادپذیری پوست ،خواص فیزیکی آن را به حالتی
عک سالعمل از خود نشان دهند. در آورد که پوست در ضمن سلاخی داشته است ،بایستی به چنین فردی آفرین
این مورد را م یتوان به یک نیروی نظامی تشبیه کرد که یک فرمانده در جلو گفت و با تأکید اظهار کرد که چنین فردی در چرمســازی در کل دنیا و در تمام
و یک فرمانده در عقب نیروها ،آنها را نظام داده و علیه دشــمن مشترک رهبری زما نهــا منحصر بفرد م یباشــد .اما عملا چنین حالتی غیرممکن اســت .چون
م یکننــد .نظامیان تا زمانــی که به راحتی از طرفیــن فرماندهان خود هدایت عملیات دباغی جزئی از واکن شهای طبیعی است و قسمتی از واکن شهای طبیعی
م یشوند م یتوانند مبارزه کنند و خود را به حالت منظم نگه دارند .اما اگر یکی از
فرماندهان کشته شود ،سربازها از یک جهت سردرگم م یشوند و مبارزه آ نها نظم برگش تناپذیرند.
خاص خود را از دست م یدهد .این حالت در مورد الیاف کلاژن هم اتفاق م یافتد.
لایــه رخ و لایه « انتهائی» مثل دو فرمانده ،الیاف کلاژن موجود بین خود را دباغی نم یتواند فساد پوست را بطور کامل متوقف کند
ساما ندهی م یکنند و آ نها را علیه استرس و فشار وارده آماده نگه م یدارند .در نکته بسیار مهم دیگری که نبایستی از یاد برود این است که دباغی نم یتواند
حقیقیت بواسطه حضور این دو لایه تمام خواص فیزیکی چرم ظهور و بروز پیدا جلوی فسادپذیری پوست را بطور کامل بگیرد .اما م یتواند سرعت آن را آن قدر
پایین بیاورد که فساد آن خیلی ناچیز و جزئی باشد .با این حال این فساد جزئی
م یکند. بطور ثابــت و دائمی ادامه م ییابد و به تدریج چرم را تبدیل به خاک م یکند .به
این دلیل هیچ چرمسازی نم یتواند برای چندین هزار سال برای عدم فساد چرم
لایه رخ گارانتــی بدهد .یک نمونه از این عدم گارانتی را م یتوان در مصنوعات چرمی که
متاسفانه لایه « انتهائی» در ضمن عملیات چرمسازی مثل شیوینگ (فالس)، بطور دائم در دســت اشخاص مصرف م یشوند دید .چرم در طول روز و در حین
اشپالت و سنباد‌هزنی حذف م یشود و چرم وقتی به مرحله تکمیل کاری م یرسد مصــرف در معرض هوا ،آب ،عرق بدن و ...قرار م یگیــرد .هر یک از این عوامل
که فقط دارای لایه رخ م یباشد و این لایه م یباید بتواند الیاف کلاژن را نظم بدهد. باعث کاهش عمر چرم م یشــوند .به این دلیل اســت که برای هر کالای چرمی
خصوصیات خاصی در نظر گرفته م یشــود تا در ضمن مصرف ،این خصوصیات
مسلما این نظم از طرف رخ به طرف لش بسته به ضخامت چرم کمتر م یشود. برای مدت زیادی در کالای چرمی حفظ شده باشد .مثلا برای رویه کفش مقدار
در چرمســازی با فالس و اشپالت و ســنباد‌هزنی در حقیقت خیلی از خواص Kg/cm² 100نیروی کشــش نیاز است .اما استاندارد جهانی این مقدار را 200
فیزیکی طبیعی در چرم بطور محسوسی کاهش پیدا م یکند .در عوض در مرحله Kg/cm²در نظر م یگیرند تا کفش ساخته شده از این چرم بتواند خواص خود را
فینیش آب رزین بواســطه تشــکیل فیلم جای لایه «انتهائی» را تا انداز‌های پر
م یکند و باعث بهتر شدن خواص فیزیکی چرم م یگردد .بنابراین چرمسازان باید برای مدت زیادی حفظ کند.
دقت ویژه در نگهداری لایه رخ داشــته باشند .این لایه باید محکم ،نرم و فشرده
اما قابل انعطاف باشد .حتی در چرمهایی که نبایستی کش داشته باشند رخ چرم در چرم لایه رخ و لایه لیفی زیر آن با هم عمل م یکنند
بایستی جزئی کش داشته باشد .مثلا در چر مهای زیره هر چند چرم روغ ندهی چون چرم یک ماده لیفی (رشت های) است از این رو منطقی است که فکر کنیم
که کشش و سایر خواص چرم اساسا از کشش و سایر خواص الیاف تشکی لدهنده
کامل نم یشود اما لایه رخ برای نرم ماندن نیاز به روغن مالی جزئی دارد.
متأسفانه ظرفیت لایه رخ برای نرم ماندن خیلی کم است و به خاطر آن اولین آن حاصل م یشود.
نشان ههای فساد در این ناحیه دیده م یشود .چر مهای بسیار خوبی که مدت زیادی اما وقتی یک قطعه چرم اشــپالت شــده و به دو لایه رخ و اشــپالت ،تبدیل
در انبار م یمانند بعد از مدتی از نظر رخ دچار مشکل م یشوند .با بکار بردن مقدار م یگردد ،هیچ کدام از این لای هها قدرت کشش و سایر خواص را به خوبی از خود
نشــان نم یدهند .با این حال ترکیب کشش این دو لایه همیشه کمتر از کشش
جزئی از مواد نر مکننده این چر مها را م یتوان به حالت اولیه برگردند. قطعه چرم اصلی اشپالت نشده است .این امر نشان م یدهد که برای کشش چرم
قبل از معرفی روغ نهای ســنتتیک به بازار ،مسئله سفت و خشک شدن رخ هر دو لایه رخ و لایه « درم» زیر آ ن مورد نیاز هستند و بایستی با هم کار کنند.
چــرم خیلی جدی بود .روغن بکار رفته برای رخ ،به داخل چرم مهاجرت م یکرد اگر ســاختمان بافت پوست خام زیر یک میکروســکوپ قوی مطالعه شود
و از استحکام رخ کاسته م یشد و چرم دچار مشکل م یگردید .اخیرا با استفاده از
روغ نهای سنتتیک و مواد گروند فینیش( )Ground finishدر کو تهای اولیه مشاهده م یشود که الیاف کلاژن یک شبکه زیبای بافتنی را تشکیل م یدهند.
در لایه رخ رشت ههای الیاف خیلی ظریف و ریز هستند ،به هم فشرده و افقی
فینیش ،این مسئله براحتی حل شده است.
شمــاره l۲26اردیبهشت و خرداد29 ۱۴۰3
